Vấn đề của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất ( GHPGVNTN ) từ sau khi Giáo Chỉ số 9 được ban hành, đã khiến cộng đồng người Việt khắp nơi xôn xao, nhất là những người tin Phật. Người  thì  “ ca ngợi và bênh vực sự công bố Giáo chỉ số 9 đã kịp thời… ”,  kẻ  thì  “ chỉ trích Giáo chỉ cũng như đưa ra những lập luận biện giải cho hành động của nhóm hoặc cá nhân ”..v..v.. và.. v..v…

“ Liên quan nổi bậc (?) ” trong việc này, ngoài Mỹ châu còn có Úc và Âu châu mà trong đó Âu châu “ dày cộm với Về Nguồn! ” . Trên một số trang Web đã đăng tải, mọi người có thể tùy nghi tìm đọc.. 

Được đọc qua trang Web cũng như một số ( không liên tục ) những Bản Tin, Nội san riêng của Phật giáo tại Âu châu, chắc chắn việc nhận định “ đúng hay không đúng ”  liên quan đến GHPGVNTN chỉ do mỗi cá nhân nhận xét, nhất là quí Phật tử với “ tâm bình đẳng ”, không thiên kiến, cảm tình, bao che...! 

Riêng cá nhân chúng tôi có hai thắc mắc mà cứ ngần ngại không dám nêu ra để được học hỏi thêm và nếu cứ ôm ấp mãi  điều thắc mắc mà chẳng biết đúng hay sai thì quả tình cũng không nên! Đây là lý do muốn được trình bày: đó là vấn đề Chính Danh! Danh có chính thì Ngôn mới thuận, điều này ai cũng biết !

1.- Chính Danh thứ nhất là Danh xưng: Giáo Hội PGVNTN.

Theo chúng tôi, nhắc đến GHPGVNTN là ai cũng biết ngay rằng GH này đã hình thành từ năm 1964 tại quê nhà. Sau quốc nạn tháng tư 1975, lần lượt người ta được biết đến các GHPGVNTN tại Âu, Mỹ, Úc châu ..v..v.. ra đời và có lẻ không ai nghĩ rằng các Giáo Hội này KHÔNG LIÊN HỆ CHI với GHPGVNTN của thời thập niên 60 !

Bản Tin chùa Khánh Anh bên Pháp, tháng 10/98, bài “Ân ” với “ Xá ” qua lời giới thiệu đã viết: “… , vậy liệu Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhứt trong cũng như ngoài nước có còn tiếp tục đấu tranh…..Để trả lời những thắc mắc trên đây,  Bản tin Khánh Anh xin đăng tải các bản quyết nghị và tâm thư của Đại hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhứt Hải ngoại tại Hoa Kỳ Văn Phòng II Viện Hóa Đạo (VHĐ) họp tại Dallas, tiểu bang Texas từ 9 đến 11/10/98. ”

Trong Quyết Nghị của Đại Hội Thường niên lần thứ 2 Nhiệm Kỳ II của GHPGVNTN tại Hoa Kỳ Văn Phòng II Viện Hóa Đạo, tại Tổ đình Từ Đàm Hải ngoại ở Dallas, bang Texas, Hoa Kỳ, từ ngày 9 đến 11.10.1998 mở đầu như sau: “ 56 Tăng Ni và 2.000 Phật tử, đại diện trên một trăm cơ sở trực thuộc Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhứt trên toàn quốc Hoa Kỳ, Á châu, Âu châu, Gia Nã Đại, Úc châu và vùng Dallas-Forworth đã vân tập về Tổ đình… ”. Tâm Thư của Đại Hội cũng  mở đầu như vậy.

Đọc qua các đoạn văn trên chắc là ai cũng nghĩ rằng TẤT CẢ ĐỀU TRỰC THUỘC GHPGVNTN, hình thành từ thập niên 60!

Trong những năm sau đó, Hòa thượng Thích Minh Tâm, trụ trì chùa Khánh Anh ở Pháp, được cung thỉnh vào hàng Trưởng Lão thuộc Viện Tăng Thống và Thượng Tọa Thích Như Điển, trụ trì chùa Viên Giác ở Đức, đảm nhận trách vụ lo về Thanh niên-Gia đình Phật tử (VHĐ) mà ngài đã tổ chức họp mặt nơi chùa Viên Giác và đã rất thành công !

Có lẻ lúc bấy giờ không ai nghĩ rằng các ngài không liên hệ gì đến GHPGVNTN, hình thành từ thập niên 60! 

Sau khi Giáo chỉ số 9 được công bố, tên của Hòa thượng Thích Minh Tâm không còn trong Danh sách chư Tôn Đức Trưởng lão..v..v.., Bản tin  Khánh Anh đầu năm nay, 2008, nêu lên ( hay nhấn mạnh !)  một số nét như sau:

“…… 

- Từ ngày thành lập chính thức ( 1990 ) sinh hoạt cho đến nay, GHPGVNTN Âu châu không có trực thuộc liên hệ về hành chánh và pháp lý với bất cứ tổ chức Phật giáo nào khác, kể cả trong nước, ngoại trừ liên hệ pháp lý với chánh phủ sở tại nơi mình thành lập.

-Mặc dầu vậy, một phần lớn chư Tôn đức lãnh đạo hiện nay đều xuất thân từ GHPGVNTN thời 1975 về trước, nên không thể nào rứt bỏ con đường lý tưởng phục vụ Đạo pháp và Dân tộc mà Hiến chương 1964 của GHPGVNTN đã đề ra sau cuộc vận động cam go khổ nạn của Phật giáo Việt Nam năm 1963.

-Chính đó là điểm tựa tinh thần là ngọn đuốc soi sáng để hoằng pháp lợi sinh dầu ở bất cứ phương trời nào, vẫn luôn hướng về đất nước quê hương và Giáo hội.  ”

Tương tự, báo Viên giác số 162 trong Thư Tòa soạn cũng nhắc qua việc thành lập, đồng thời nhắc đến các vị “ Vua chúa, Nữ hoàng ..quyền uy ” của Tây phương, Nhật bản mà nay cũng trao cho Thủ tướng, kể cả Đức Đạt Lai Đạt Ma hiện tại..v..v. Sau cùng xác quyết “ vẫn trung kiên ” với nhị vị Huyền Quang, Quảng Độ cho dù .. “ không còn được nhị vị tin tưởng (!) ”. (Trang Web: www.viengiac.de ) 

Có lẻ sự hiểu biết còn kém cho nên thật tình không rõ cho lắm việc so sánh các vị Vua chúa.. quyền uy hay Đức Đạt Lai Lạt Ma .. trao quyền, có liên quan chi đến nhị vị Huyền quang, Quảng Độ ? 

Có phải khi cần thiết ( cho mình )  thì  …“ lơ ” và cũng khi  cần.. thì  “ nhấn mạnh ” ?

Dù nhắc lại, xác quyết..v..v..cũng sẽ khiến người khó hiểu khi:
-Vẫn xử dụng danh xưng GHPGVNTN mà … không liên hệ chi với … “ ai !”, kể cả trong nước !
-Vẫn trung kiên với nhị vị Huyền Quang, Quảng Độ “ nhưng không chấp thuận Giáo chỉ ” nhị vị ban hành!
-Và như vậy chắc chắn GHPGVNTN Âu châu …“độc lập ” !

Vậy thì đâu nhất thiết phải dùng danh xưng GHPGVNTN để bị người “ ngộ nhận ” về sự.. độc lập của mình ? Chọn một danh xưng khác chứ cần chi cái tên GHPGVNTN,  nhắc đến là người biết ngay… sự độc lập này! Bởi vì nếu không, cứ .. lửng lơ tùy ý hiểu sao cũng được thì e rằng sự “ hiểu lầm ” càng lớn hơn.
Còn như vẫn xác quyết .. trung kiên với Giáo hội mà nhị vị Huyền Quang, Quảng Độ đang được ủy nhiệm trọng trách, nhưng rồi nhị vị cũng sẽ.. qua đi, như Ngài Huyền Quang, chỉ có Giáo hội mới là bền vững thì (đành phải ? ) chấp hành các chỉ thị Giáo hội ban hành…
Thắc mắc về việc Chính Danh của cá nhân chúng tôi, đơn giản là như vậy!

2- Chính Danh thứ hai: Thượng tọa; Đại đức…

Thông thường trong chúng ta mặc nhiên không ai thắc mắc khi đọc hay viết chẳng hạn như Thượng tọa Thích Như Điển; Đại đức Thích Như An..v..v.. Bởi vì:  Hòa thượng, Thượng tọa hay Đại đức..v..v.. đều chỉ những vị xuất gia, những vị .. “ tứ đại giai không..! ”

Báo Viên giác, Thượng tọa Thích Như Điển gửi thư trả lời, bằng Việt và Anh ngữ,  cho “ Thượng tọa tiến sĩ Lê mạnh Thát ” về việc cám ơn lời mời và không về VN dự lễ…

Trước đó, một số bài viết về “ vị thượng tọa tiến sĩ Lê mạnh thát ”  đăng nơi Take2tango mà nhiều người đã đọc cũng như chuyển cho nhau, “ vị thượng tọa ” họ Lê đã.. hoàn tục ( khá lâu! ), đã.. gần gủi nữ sắc..v..v.., tóm lại là một người.. phàm tục như mọi người ( phàm tục ) khác, vậy thì có thể vẫn là “ thượng tọa ” được sao ? Liệu cũng nên minh định rõ ràng hầu mai sau tránh chuyện  gửi…“ Đại đức Nguyễn văn A ; thượng tọa Lê văn B ..” .. v.. và v..v..

Có anh em cho rằng cá nhân chúng tôi “ chấp tướng ” quá!
Cũng đúng lắm chứ chẳng .. chơi! Thật dễ hiểu thôi, vì chúng tôi là.. phàm phu cho nên việc “ chấp tướng ” đâu có chi lạ ?. Khi còn nghèo thì đành chịu chứ nếu .. đếm tiền mỏi tay sao tránh chuyện sẽ .. bày vẽ, thí dụ mừng.. sống dai! Thiên hạ nói là mừng sinh nhật chi đó. Rồi lễ lộc thì phải có ca hát du dương nghe cho êm tai, lúc bấy giờ cũng sẽ khoái nghe những lời tâng bốc.. v..v.. Ôi chao trăm thứ phàm phu sẽ dần “ bộc phát ” … Đây là điều khác nhau giữa phàm phu tục tử ( như chúng tôi ) và chư vị xuất gia cầu Đạo, coi nhẹ lợi danh mà!

Kết luận: Nếu có thể được quí vị chỉ điểm để giải tỏa được thắc mắc nêu trên, chúng tôi thật vô cùng cảm tạ.
Sau cùng chúng tôi không muốn nhắc đến Tâm thư của Hoà thượng Thích Tâm Châu mà Bản tin cũng như báo Viên giác đã đăng. Lý do vì.. chúng tôi ( dốt )  KHÔNG HIỂU NỖI  ý Hoà thượng Thích Tâm Châu muốn .. nói chi và người đăng lại để biện minh cho hành động của mình! Phảng phất tâm thư như nhằm  “ trút tất cả tội .. chùa nát, Tăng sĩ bị giam cầm..” v..v.. là do GHPGVNTN gây ra!  Than ôi!!